Başbakanlıktan yolsuzlukla mücadeleye 'yeni eylem planı'

Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Eylem Planı ile ilgili gerekli çalışmaların sorumlu kurum ve kuruluşlarca yürütülmesini içeren Başbakanlık Genelgesi Resmi Gazete'de yayımlandı.

  • 942

Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Eylem Planı'na yönelik mevzuat değişikliği önerilerinin hayata geçirilmesi için gerekli çalışmaların sorumlu kurum ve kuruluşlarca yürütülmesini içeren stratejinin de yer aldığı Başbakanlık Genelgesi Resmi Gazete'de yayımlandı.

Başbakan Ahmet Davutoğlu imzalı genelgede, saydamlığın artırılması ve yolsuzlukla mücadelede kararlılığın bir göstergesi olarak, 2016- 2019 yılları için yeni bir eylem planı hazırlandığı belirtildi.

Genelgede, planın amacına ulaşmasında etkinliği ve koordinasyonu sağlamak, yılda en az iki defa toplantı yapmak üzere, Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan başkanlığında, Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Gümrük ve Ticaret, İçişleri ile Maliye Bakanlarından oluşan, Türkiye’de Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Komisyonu'nun görevlendirildiği bildirildi.

Ayrıca gerekli koordinasyonu sağlamak ve yılda en az 4 defa toplanmak üzere, Başbakanlık Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Gümrük ve Ticaret, İçişleri ile Maliye bakanlıkları müsteşar yardımcılarından oluşan yürütme kurulu da oluşturulduğu belirtildi.

Genelgede, komisyon ve yürütme kuruluna sekretarya hizmeti vermek üzere de Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı görevlendirildiği kaydedildi.

İZLEME GRUBU OLUŞTURULDU

Genelge ile planın uygulamasına yönelik çalışmaları izlemek, bu konuda bir "izleme raporu" hazırlayarak komisyona sunmak ve yılda iki defa toplanmak üzere, bir akademisyenin başkanlığında, Sayıştay Başkanlığı ile işçi ve işveren kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan "İzleme Grubu" oluşturuldu.

İzleme Grubu'nun başkan ve üyeleri, Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısı tarafından belirlenecek ve sekretarya hizmetleri de Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığınca yürütülecek.

Genelge ile 2009/19 sayılı genelge yürürlükten kaldırıldı.

SİYASİ ETİK İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI ADALET BAKANLIĞI YÜRÜTECEK

Genelgede, eylem planı kapsamında önlemeye yönelik tedbirlerle, sorumlu kuruluşlar, gerçekleşme dönemi ve başarı göstergesinin yer aldığı tablo da yayımlandı.

Buna göre siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanında açıklık ve şeffaflığa ilişkin uygulamaların geliştirilmesi ve denetiminin etkinleştirilmesi görevi Adalet Bakanlığına verildi. Bakanlığın gelişmiş ülkelerdeki örneklerine uygun siyasi etik çalışmalarını da 12 ay içerisinde tamamlaması istendi.

Adalet Bakanlığı ayrıca 3628 sayılı Kanun'un daha etkin uygulanmasını sağlayarak, mal bildirimleri ve diğer hükümlere ilişkin hükümleri de gözden geçirecek.

HER BİR MESLEK GRUBU İÇİN ETİK İLKE

Plana göre, kamu görevinden ayrılanların yapamayacağı işlerle ilgili kanuni düzenlemeler ve uygulama etkinliği de Devlet Personel Başkanlığı tarafından izlenecek. Kamu Görevlileri Etik Kurulu rehberliğinde ise her bir meslek grubu için ayrı etik ilkeler belirlenecek, çıkar çatışmaları engellenecek.

İçişleri Bakanlığı 24 ay içerisinde yerel yönetimlerde seçimle iş başına gelenler için etik ilkeleri belirleyecek. Denetim birimlerinin kapasitesinin güçlendirilmesi ve bu birimler arasında etkin iş birliği ve koordinasyonun sağlanması suretiyle, yolsuzluğa açık risk alanları belirlenecek ve gerekli tedbirler alınacak.

Yeni plan çerçevesinde sivil toplum kuruluşlarıyla, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında saydamlığın artırılması hedefleniyor. Bu kapsamda sivil toplum kuruluşlarının bildirimlerine ilişkin yükümlülüklerinde internet kullanımının yaygınlaştırılarak şeffaflığın artırılması amaçlanıyor.

Devlet Personel Başkanlığı, yolsuzluk suçlarına ilişkin yargılama sonuçları ile Başkanlıkta disiplin cezası alan kamu görevlileri hakkında oluşturulan veri tabanlarından yararlanarak risk alanlarını belirleyecek.

GÜMRÜKLERE TEK PENCERE SİSTEMİ GELİYOR

Plan kapsamında Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsman) etkinliğinin artırılması hedeflenirken, gümrüklerde ise "tek pencere sistemi"nin hayata geçirilmesi istendi.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yapacağı mevzuat değişikliği ile hayata geçirilecek tek pencere sisteminde, manuel olarak yapılan belge kontrolleri elektronik ortamda gerçekleştirilecek, böylece kullanıcı hataları ortadan kalkarken, işlem süresi de kısalacak.

Plana göre, Hazine Müsteşarlığı kamu sermayeli kuruluşlara yönelik yönetişim reformunun yapılmasını, Adalet Bakanlığı yargı mensupları için mesleki etik kurallarının belirlenmesini, İçişleri Bakanlığı yerel yönetimlerde hesap verilebilirlik mekanizmasının güçlendirilmesini, Maliye Bakanlığı da Kamu İhale Kanunu'nun gözden geçirilmesini sağlayacak.

YAPTIRIMLARIN UYGULANMASI

Yaptırımların uygulanmasına yönelik kamu görevlilerine ilişkin soruşturmalardaki izin sistemi de ilgili kurumlar tarafından gözden geçirilecek.

Adalet Bakanlığı, kamu kurum ve kuruluşlarıyla özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarında meydana gelen yolsuzluk olaylarını yetkili mercilere bildirenlerin korunmasına ilişkin düzenleme yapacak.

TOPLUMSAL BİLİNÇ ARTIRILACAK

Planda toplumsal bilincin artırılmasına yönelik tedbirler de açıklandı.

Buna göre Milli Eğitim Bakanlığının ders müfredatında etik davranış ilkelerinin ağırlığı artırılacak, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da etik davranış ilkelerine yönelik faaliyetlerde bulunulacak. Başkanlık, hutbe, sohbet ve vaazlarda bu ilkelere yer verecek.

Ayrıca, mücadele kapsamında "temiz toplum" temalı sosyal faaliyetler desteklenecek, televizyon ve radyo yayınlarında etik davranış konusuna yer verilmesi sağlanacak.

SAYDAMLIĞIN ARTIRILMASI VE YOLSUZLUKLA MÜCADELENİN GÜÇLENDİRİLMESİ EYLEM PLANI (2016-2019)

 

ÖNLEMEYE YÖNELİK TEDBİRLER

Amaç

Sorumlu Kuruluş

Gerçekleşme

Dönemi

Başarı

Göstergesi

01

Siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanında, açıklık ve şeffaflığa ilişkin uygulamaların geliştirilmesi ve denetimin etkinleştirilmesi

Siyasi partiler ve seçim kampanyalarının finansmanının şeffaf hale getirilmesi ve denetim mekanizmalarının kurulması

Adalet Bakanlığı

12 ay

Kanun

Değişikliği

Yapılması

02

Siyasi etik ile ilgili çalışmaların tamamlanması

Gelişmiş ülkelerdeki örneklerine uygun olarak siyasi etik kurallarının belirlenmesi

Adalet Bakanlığı

12 ay

Kanun

Düzenlemesi

Yapılması

03

3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunundaki mal bildirimlerine ve diğer uygulamalara ilişkin hükümlerin gözden geçirilmesi

3628 sayılı Kanunun daha etkin uygulanmasının sağlanması

Adalet Bakanlığı

24 ay

Kanun

Değişikliği

Yapılması

04

Kamu görevinden ayrılanların yapamayacağı işlerle ilgili kanuni düzenlemelerin ve uygulama etkinliğinin gözden geçirilmesi

Kamu görevi sırasında elde edilen bilgilerin, çevrenin ve sağlanan uzmanlığın görevden ayrıldıktan sonra kamu aleyhine ve özel çıkar temini için kullanılmamasının sağlanması

Devlet Personel Başkanlığı

18 ay

Kanun

Değişikliği

Yapılması

05

Kamu Görevlileri Etik Kurulu rehberliğinde kamu yönetimi içerisindeki her bir meslek grubu için ayrı etik ilkelerin belirlenmesi ve çıkar çatışmalarının engellenmesi

Mesleki etik ilkeler belirlenerek kamu görevlilerinin bu ilkelere uyumunu sağlamak ve çıkar çatışmalarının ortaya çıkmasını engellemek

Kamu Görevlileri Etik Kurulu

24 ay

Etik İlkelerin Belirlenmesi

06

Yerel yönetimlerde seçimle işbaşına gelenler için etik ilkelerin belirlenmesi

Yerel Yönetimlerde seçimle iş başına gelen görevliler için etik ilkelerin belirlenerek etik davranışların teşvik edilmesi

İçişleri Bakanlığı

24 ay

Etik İlkelerin Belirlenmesi

07

Denetim birimlerinin kapasitesinin güçlendirilmesi ve bu birimler arasında etkin işbirliği ve koordinasyonun sağlanması suretiyle yolsuzluğa açık risk alanlarının belirlenerek gerekli tedbirlerin alınması

Denetim birimlerinin yolsuzlukla mücadelede etkinliğinin artırılması

Başbakanlık

(Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı)

36 ay

Mevzuat

Değişikliği

Yapılması

08

Sivil toplum kuruluşlarında, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarında saydamlığın artırılması

STK'larm bildirimlerine ilişkin yükümlülüklerinde ınternet kullanımının yaygınlaştırılarak şeffaflığın artırılması

(Varsa Bilgi Yönetim Sistemlerinin geliştirilmesi),

Bağımsız denetim uygulamasının etkinliğinin artırılması.

Mali tablolara standart getirilmesi, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarında saydamlığın artırılması

1- İçişleri Bakanlığı (Dernekler)

2- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (İlgili sendikalar)

3) Her Bakanlık mevzuat düzenlemesi yaptığı kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları (oda, borsa, birlik, baro, v.b.) ile ilgili çalışma yürütecek

24 ay

Mevzuat

Değişikliği

Yapılması

09

Yolsuzluk suçlarına ilişkin yargılama sonuçlan ile Devlet Personel Başkanlığında disiplin cezası alan kamu görevlileri hakkında oluşturulan veri tabanlarından yararlanılarak risk alanlarının belirlenmesi

İstatistiki verilerin toplanması ve bu verilerin kullanılarak risk alanlarının tespit edilmesi

Devlet Personel Başkanlığı

24 ay

İstatistik! Verileri İçeren Rapor Hazırlanması

10

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsman) etkinliğinin artırılması

Kamu Denetçiliği Kurumunun etkinliği sağlanarak, bu alanda uluslararası temel hak ve hürriyetleri koruma mekanizmaları doğrultusunda mevzuat ve uygulama uyum düzeyinin yükseltilmesi

Adalet Bakanlığı

18 ay

Mevzuat

Değişikliği

Yapılması

11

Gümrüklerde Tek Pencere Sisteminin uygulamaya konulması

Tek Pencere Sistemi ile manuel olarak yapılan belge kontrollerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, kullanıcı hatalarının ortadan kalkması, kontrollerin etkililiğinin artırılması ve işlem sürelerinin kısaltılması.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

18 ay

Mevzuat

Değişikliği

Yapılması

12

Kamu sermayeli kuruluşlara yönelik yönetişim reformunun yapılması

Kamu sermayeli kuruluşların açık, şeffaf ve hesap verebilir bir yapıda çalışmalarının sağlanması, uluslararası kurumsal yönetim ilkeleri ile uyumlu olacak şekilde mevzuat düzenlemesi yapılması

Hazine Müsteşarlığı

18 ay

Mevzuat

Değişikliği

Yapılması

13

Yargı mensupları için mesleki etik kurallarının belirlenmesi

Yargı mensuplarının uyması gereken mesleki etik kuralların, uluslararası ölçütler de dikkate alınarak ilgili kuramlarla işbirliği halinde belirlenmesi

Adalet Bakanlığı

24 ay

Etik İlkelerin Belirlenmesi

14

Yerel yönetimlerde hesap verilebilirlik mekanizmasının güçlendirilmesi

Ortak olduğu şirketler ve iştirakler dahil olmak üzere Yerel yönetimler ile ilgili denetim sisteminin güçlendirilmesi

İçişleri Bakanlığı

24 ay

Kanun

Değişikliği

Yapılması

15

Kamu ihale kanununun gözden geçirilmesi

Kamu İhale Kanununun, Avrupa Birliğimin kamu alımlan direktiflerine uygun olarak gözden geçirilmesi

Maliye Bakanlığı

24 ay

Kanun

Değişikliği

Yapılması

 

YAPTIRIMLARIN UYCULANMASINA YÖNELİK TEDBİRLER

       

01

Kamu görevlileriyle ilgili soruşturmalardaki izin sisteminin gözden geçirilmesi

Kamu görevlileri hakkındaki soruşturmaların etkili bir biçimde yapılmasının sağlaması

Devlet Personel Başkanlığı (sorumlu kuruluş) İçişleri Bakanlığı (ilgili kurum)

24 ay

Kanun

Değişikliği

Yapılması

02

Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarında meydana gelen yolsuzluk olaylarını yetkili mercilere bildirenlerin korunmasına ilişkin düzenlemelerin oluşturulması

İhbar ve şikayette bulunanların korunması

Adalet Bakanlığı

24 ay

Kanun

Değişikliği

Yapılması

 

TOPLUMSAL BİLİNCİN ARTIRILMASINA YÖNELİK TEDBİRLER

       

01

Milli Eğitim Bakanlığı ders müfredatında etik davranış ilkelerinin ağırlığının artırılması

Etik davranış ilkeleri konusunda öğrencilerin bilinçlendirilmesi

Milli Eğitim Bakanlığı

18 ay

Müfredatta etik davranış ilkelerine yer verilmesi

02

Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından etik davranış ilkelerine yönelik faaliyetlerin artırılması

Diyanet İşleri Başkanlığınca düzenli aralıklarla din görevlilerinin hutbe, sohbet ve vaazlarda etik davranış ilkeleri konusuna yer vermesi yönünde çalışma yapılarak bu sayede toplumsal bilincin artırılmasına katkı sunulması

Diyanet İşleri Başkanlığı

18 ay

Hutbe, Sohbet ve Vaazlarda Etik İlkelere yer verilmesi

03

Yolsuzlukla mücadele ve temiz toplum temasını içeren sosyal faaliyetlerin desteklenmesi

Sosyal faaliyetlerin desteklenerek toplumun tüm kesimlerinin yolsuzluğa karşı hassasiyetinin güçlendirilmesi

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

Gençlik ve Spor Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı

24 ay

Sosyal

Faaliyetlerin

Desteklenmesi

04

Televizyon ve radyo yayınlarında etik davranış ilkeleri konusuna yer verilmesinin sağlanması

Yolsuzlukla mücadele konusunda toplumsal duyarlılığın artırılması

Başbakan Yardımcılığı (RTÜK ve TRT'den sorumlu)

24 ay

Kitle İletişim Araçlarında Etik İlkelere Y'er Verilmesi

Bakmadan Geçme