Gazze'de ateşkesin kritik 24 saati: Rehineler, mahkûmlar ve Trump'ın Ortadoğu turu

 İsrail ile Hamas arasında yürürlüğe giren üç günlük ateşkesin ilk aşaması, tarafların karşılıklı rehine ve mahkûm takaslarını başlattığı bir döneme işaret ediyor. Ancak önümüzdeki 24 saat, bu anlaşmanın kalıcı bir barışa mı yoksa yeni bir çatışma döngüsüne mi evrileceğini gösterecek.

Ateşkes sınavı

Anlaşmaya göre Hamas, elinde tuttuğu 20 İsrailli rehineyi Pazartesi günü yerel saatle 12.00’de serbest bırakacak. Buna karşılık İsrail, 250 Filistinli mahkûmu ve Gazze’de tutulan 1.700 kadar kişiyi tahliye edecek. Diplomatik kaynaklar, bu 72 saatlik sürenin “gerçek test” olacağına dikkat çekiyor.

ABD Başkanı Donald Trump, yarın İsrail’e giderek Knesset’te konuşma yapacak; ardından Mısır’ın başkenti Kahire’de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile birlikte Ortadoğu barış zirvesine katılacak. Trump’ın, Washington’un arabuluculuğunda hazırlanan ateşkes planını burada resmen imzalaması bekleniyor.

Yardım konvoyları Gazze’ye ulaştı

Gazze’nin güneyindeki Refah sınır kapısından onlarca insani yardım kamyonu bölgeye girdi. Ancak Birleşmiş Milletler ve UNICEF, tek geçiş noktasının yeterli olmadığını bildirdi.
UNICEF sözcüsü James Elder, “İsrail’in açabileceği beş-altı nokta var. Bunlar açılırsa, 1000 tır tek bir güzergâhta sıkışmaz,” dedi.
BM yetkililerine göre, Gazze’nin güneyine kaç yardım tırının geçtiği hâlâ net değil.

Hamas seferberlik ilan etti

Ateşkes kapsamında İsrail ordusu bazı bölgelerden çekilirken, Hamas da boşalan alanlarda kontrolü yeniden sağlamak üzere 7.000 üyesini göreve çağırdı.
Cumartesi günü Gazze Şehri’nde devriye gezen silahlı Hamas mensupları, örgütün “Gazze’yi işbirlikçilerden temizleme” çağrısını takiben görüntülendi.
Reuters’a konuşan bir Hamas yetkilisi, “Gazze’yi düşmanlara bırakamayız. Silahlarımız meşrudur,” dedi.

İsrail ordusu: “Tüneller sıradaki hedef”

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, rehinelerin serbest bırakılmasının ardından ülkesinin “en büyük sınavının” Gazze’deki tüm Hamas tünellerinin yok edilmesi olduğunu söyledi.
Katz, operasyonun ABD liderliğinde kurulacak uluslararası bir mekanizma aracılığıyla yürütülebileceğini belirtti.

ABD gözlem gücü hazırlığı

Washington, ateşkesi izlemek üzere 200 Amerikan askerinin İsrail’e konuşlandırılacağını açıkladı.
Yetkililer, bu birliğin Türkiye, Mısır, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden güçlerle birlikte çok uluslu bir görev gücü oluşturacağını bildirdi.
Hiçbir Amerikan askerinin Gazze’ye girmeyeceği, sadece gözlem ve koordinasyon görevi üstleneceği kaydedildi.

Netanyahu: “Savaş hedefleri tamamlandı”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ulusa sesleniş konuşmasında “rehinelerin geri alınması hedefinin yerine getirildiğini” söyledi.
Netanyahu, Trump’ın planının ikinci aşamasının “Hamas’ın ve Gazze’nin silahsızlandırılması” olduğunu vurguladı:

“Bu hedef gerekirse zor yoldan da başarılacak.”

Buna karşın Hamas, ateşkesin ilk gününde silahlı güçlerinin görüntülerini paylaşarak bu yönde bir taahhütte bulunmadı.

Savaşın ardından

Ateşkesin devreye girmesiyle binlerce Filistinli, kuzeydeki yıkılmış evlerine dönmeye çalışıyor.
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail saldırılarında bugüne kadar 67 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti; bunların yaklaşık 20 bini çocuk.
Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği “Aksa Tufanı” saldırısında ise 1.200 İsrailli öldürülmüş, 250 kişi rehin alınmıştı.

Önümüzdeki saatler

Ateşkesin kalan süresi, tarafların güven inşası konusunda ne kadar ilerleyebileceğini gösterecek.
Birleşmiş Milletler, Mısır ve Katar’ın gözetiminde yürütülen süreç, kalıcı bir siyasi çerçeveye dönüşmezse, diplomatik gözlemcilere göre “Gazze yeniden savaş döngüsüne sürüklenebilir.”