Tarım Bakanlığı çalışanlarının aynı gün iki ödeme almasını engelleyen düzenlemeye iptal

Danıştay, Tarım Bakanlığı çalışanlarının aynı gün iki ödeme almasını engelleyen düzenlemeyi iptal etti

Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı personelinin arazi görevlerindeki mali haklarını etkileyen kritik bir yargı kararı açıklandı. Danıştay 12. Dairesi, çalışanların aynı gün içinde hem Ek Özel Hizmet (Arazi) Tazminatı hem de Kontrol Hizmetleri İlave Ödemesi almalarını engelleyen bir bakanlık düzenlemesini iptal etti.

Karar, uzun süredir sahada görev yapan bakanlık çalışanlarının temel şikâyetlerinden biri olan “çifte ödeme yasağını” sona erdirmiş oldu. Böylece gıda güvenliğinden tarımsal üretim denetimlerine, hayvan sağlığından bitki korumaya kadar geniş bir alanda çalışan teknik personel için mali haklar genişlemiş oldu.

Tartışma nasıl başladı?

15 Şubat 2023’te Tarım ve Orman Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından yayımlanan, Bakan Oluru ile yürürlüğe giren 238/31 sayılı Genel Yazı, bir maddenin (3/b) ilgili hükmü kapsamında “personelin arazi tazminatı aldığı günlerde kontrol hizmetleri ilave ödemesinin yapılmayacağını” belirtiyordu.

Bu uygulama, özellikle aynı gün içinde hem arazi denetimi hem de gıda veya hayvan sağlığı kontrolü yapan personelin gelirinde kayda değer düşüşlere neden olmuştu. Tarım ve Orman Bakanlığı çalışanlarının yetkili sendikası Toç Bir-Sen, düzenlemenin iptali için 7 Nisan 2023’te Danıştay’a başvurdu.

Sendika, uygulamanın sadece ücret kaybı yaratmadığını; aynı zamanda “eş zamanlı yürütülen görevlerin niteliğine aykırı bir sınırlama” olduğunu da savunuyordu.

Danıştay: Düzenleme hukuka uygun değil

Danıştay 12. Dairesi, yapılan incelemede bakanlık düzenlemesinin ilgili maddesini hukuka aykırı bularak iptal etti. Böylece personelin arazi tazminatı aldığı günlerde de Kontrol Hizmetleri İlave Ödemesi almasının yolu açıldı.

Karar, teknik personelin sahada yürüttüğü görevlerin birbiriyle bağlantılı olduğu ve görevlerin tek bir ödeme ile sınırlandırılmasının hakkaniyetli olmadığı görüşünü güçlendirmiş oldu.

Toç Bir-Sen, kararın ardından yaptığı açıklamada “çalışanlar açısından kronik bir mağduriyetin sona erdiğini” belirterek, kararın saha görevlerinde motivasyonu artıracağını ifade etti.

Kimler etkilenecek?

Kararın, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın birçok biriminde çalışan geniş bir personel grubunu etkilemesi bekleniyor:

-Gıda kontrol görevlileri

-Veteriner hekimler

-Ziraat mühendisleri

-Bitki sağlığı ve karantina personeli

-Su ürünleri denetçileri

-Kırsal alanda görev yapan teknik elemanlar

Bu çalışanlar, çoğu zaman aynı gün hem arazi denetimi hem de başka bir birimin kontrol faaliyetini yürütmek zorunda kalıyor. Bu nedenle çifte ödeme yasağı uygulamada büyük gelir farklarına yol açıyordu.

Bakanlığın yeni bir düzenleme yapması bekleniyor

Tarım ve Orman Bakanlığı, Danıştay kararının uygulanmasına ilişkin henüz resmi bir açıklama yapmadı. Bakanlığın önümüzdeki günlerde ödeme süreçlerinin işleyişine dair yeni bir genelge yayımlaması bekleniyor.

Kamu yönetimi uzmanlarına göre, kararın bakanlık bütçesinde sınırlı bir mali artışa yol açması öngörülse de “denetim kalitesi ve çalışan motivasyonu üzerinde olumlu bir karşılık yaratacağı” değerlendiriliyor.

Geniş bir tartışmanın parçası mı?

Son yıllarda özellikle tarımsal üretimde denetim kapasitesinin artırılması, gıda güvenliği süreçlerinin güçlendirilmesi ve hayvan sağlığı hizmetlerinin sahada daha etkin yönetilmesi, Türkiye’de hem kamuoyu hem de sektör tarafından daha fazla tartışılır hâle geldi.

Tarım sektörü temsilcileri, kararın “idari teknik personelin uzun süredir dile getirdiği bir sorunun çözüldüğünü” belirtiyor. Aynı kaynaklara göre, yeni düzenleme sahada çalışan personelin görev yükünü daha gerçekçi biçimde karşılıklandırıyor.

Danıştay’ın iptal kararı, Türkiye’de kamu personelinin görev tanımları ile mali hakları arasındaki ilişkinin yeniden tartışılabileceği bir döneme işaret ediyor.