Doğum yapan memur ve işçilere yeni haklar getiren düzenlemeyi de içeren Kanun Tasarısı, Şubat ayında TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Yasa ile çalışan annelere bir çok kolaylık ve maddi destek sağlanıyor. Önce neler yapılmış bir bakalım:

Memurların, doğum sonrası aylıksız izinde geçirdikleri her yıl için bir kademe ilerlemesi ve her 3 yıl için bir derece yükselmesi verilecek. Memurlara, doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda, doğumdan analık izninin başladığı tarihe kadarki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilecek.

Doğum yapan memurlar, analık izni sonrasında birinci doğumda 2 ay, ikinci doğumda 4 ay, sonraki doğumlarda ise 6 ay, günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek. Bu süre içinde süt izni verilmeyecek, mali ve sosyal haklarda herhangi bir kesinti yapılmayacak. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay eklenecek. Bebeği engelli doğan kadın memur ise 12 ay süreyle yarı zamanlı çalışabilecek. 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu, eşiyle veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşleri de verilen 8 haftalık iznin bitiminden itibaren bu haklardan yararlanacak.

Memurun çalışacağı süreler, ilgili kurumca belirlenecek. 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur eşlerine, 8 haftalık iznin veya yarı zamanlı iznin bitiminden itibaren, istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilebilecek.

Tasarı, çocuğun okula başlama yaşına kadar kısmi süreli çalışma hakkı da getiriyor. Çocuğu olan veya evlat edinen memur anne ve baba, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek.

Yarı zamanlı çalışmada, mali haklar ile sosyal yardımlara ilişkin ödemelerin yarısı yapılacak. Fiili çalışmaya bağlı ödemeler ise devam edecek. Bu dönemdeki hizmet süreleri, derece yükselmesi ile kademe ilerlemesinde yarım olarak dikkate alınacak. Fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları yarım olarak hesaplanacak.

Yarım zamanlı çalışılmaya başlanan günü izleyen ay başından itibaren normal zamanlı çalışılması halinde ödenmesi gereken sigorta primine esas aylık kazanç ya da emekli keseneğine esas aylık tutarının yarısı üzerinden sigorta primi veya emekli keseneği ödenecek. Ancak bunların genel sağlık sigortası primi sigortalı ve işveren yükümlülüğünde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın sigorta primine esas aylık kazanç ya da emekli keseneğine esas aylık tutarının tamamı üzerinden ödenecek.

Bu kanun sayesinde çalışan anneler biraz rahatlayacak fakat bu önemli ve genel bir çözüm değildir. Gerçek çözüme geçmeden önce ABD’de yaşayan Steven’in eşi için söylediklerine bir göz atalım:

Steven ve Glory üç yıllık evli bir çifttir. Oğulları Esra doğduktan sonra Glory, işinden ayrılıp tüm vaktini çocuğunun bakımına ayırmıştır. Yakın bir zamanda karısının ne kadar özverili davrandığıyla ilgili bir yazı yayınlayan Steven, karısının emeklerini asla karşılayamayacağını söyleyerek aslında yuvayı dişi kuşun yaptığını söylemektedir. Bu durumu şöyle ifade ediyor:

“Karım her gün evde kalıp oğlumuzla ilgileniyor. Bezini değiştiriyor, onu besliyor, onunla oynuyor, onu uyutuyor ve sıkıntılı olduğunda onu rahatlatıyor. Bunlar sadece yaptıklarının minimum ifadesi. Tabi ki oğlumuza bakıyor olmak ebeveyn olmanın doğal bir sonucu ama aynı zamanda ciddi bir miktar paranın elimizde kalması demek”

Amerikalı Steven, karısının evde yaptığı tüm işlerin bir yıllık parasal karşılığını şu şekilde hesaplamış:

1.Tam zamanlı çalışan bir dadının yıllık ücreti 36.660 $

2. Evin temizlenme masrafı(yıllık) 5.200$

3.Kişisel aşçının yıllık ücreti 12.480$

4.Faturalar ve bütçe ile ilgili yardımcı olan bir finans asistanının yıllık ücreti 3.900$

5.Kişisel alışveriş elemanının yıllık ücreti 13.520$

6. Profesyonel davetlerde size eşlik edecek bir asistanın bir yıllık masrafı 900$

7.Yıllık çamaşır servisi ücreti 1.300$

Toplamda 73.960$ lık bir yıllık paradan bahseden Steven, bunu karşılayamayacağını itiraf ediyor ve diyor ki: “Tabi ki çocuğumuzun bakımın dışında kendi harcamalarımız da oluyor ve karım kendisi için alışveriş yaptığında kendini suçlu hissettiğinde çok utanıyorum. Aslında hak ettiği çok çok daha fazlası. Karım beni seviyor, oğlumuzu seviyor, ailemizi seviyor ve yaptığı her şeyi sevgisiyle yapıyor. Bunu biliyorum ve onu ne kadar takdir ettiğimi herkesin bilmesini istiyorum”

Steven, aile içinde annenin rolünü parasal analiz yaparak belirtmeye çalışmış. Aslında ailenin devamında ve güçlü kalmasında annenin o kadar büyük bir etkisi var ki hükümet bu ihtiyacı anlayıp önem verdiğini göstererek bu kanunu yasalaştırdı. Peki sadece parasal analiz konuyu başlıbaşına ele alırken yeterli midir?
Elbette hayır zira insanların hatta annelerin canından çok sevdikleri çocukların sağlam karakterli olmasından tutun da şefkat ve merhamet duygularının yerleşmesi açısından annelerin evde çalışmasının rolü kelimelerle anlatılamayacak kadar büyüktür. Kreş ve ana okullarında merhamet görmeyen bir çocuğun şefkatli olmasını beklemek ne kadar akıllıcadır?

Aslında hükümet bahse konu yasalarla kadın istihdamını arttırmayı hedeflemektedir. Fakat bu işi yaparken geleceğe yönelik bir perspektif kurması da gerekmez mi? Dünyadaki çalışma ekonomisinde meydana gelen değişiklikler ve esnek çalışma ilişkileri açısından konuya bakmak daha iyi sonuçlar elde etmek açısından dikkate değmez mi?

Çok soru soruyorum lakin konuyu daha ciddi olarak ele almak ve tartışmak açısından buna gerek vardır. Madem kadınları çalıştırmaya çok meraklısınız o halde kadınları tam veya yarı zamanlı işyerlerinde çalıştırmak yerine evlerinde çalıştırmaya ne dersiniz?

İslamiyet bu konuda çok duyarlı ve hassas. Kadınlara çalışma özgürlüğü getirdiği gibi çalışma hayatına atılmayı dayatan eş veya devlete karşı çıkar. Ailenin maişetini temin konusunda kadının çalışma zorunluluğu yoktur. “Bana ne! Koca değil misin git çalış kazan ben evde oturup çocuklarıma anne olacağım” demesi hiç de ayıp değildir. İslam toplumlarında bu davranış şekli yadırganmaz ve yadırganmamalıdır. Zira Steven ve ailesi örneğinde olduğu gibi aile bütçesine katkı yapmada ve çocukların kişisel gelişimi ve eğitiminde annelerin rolü çok büyüktür.

Bu konuda Aile bakanlığına büyük iş düşmektedir. Öncelikle kadınları çalışma hayatına zorlayan, ev hanımlarını küçümseyip onları aşağılayan her türlü tutum, davranış ve yazılara şiddetle karşı durmalıdır. Zaten başka türlü aileyi kimse koruyamaz.

Hem aileyi koruyorum diyeceksin hem de anneyi yuvasından koparıp çalışma hayatına atılmaya zorlayacaksın? İş hayatında çalışmayan fakat aile bütçesine çok daha büyük katkı yapan ev hanımlarını aşağılayacaksın! Böyle yaparak kimseyi kandırmak mümkün değildir. Devlet kurumları ve hükümet meseleye daha geniş bir zaviyeden bakarak konuyu ele almalı kadınları çalışma hayatına katılmaya zorlamadan aile bütçesine katkı yapmasını sağlamalıdır. Hatta evde çalışan memurları ve kadın işçileri düşünmek zamanı gelmiş de geçmektedir, vesselam…