
Krallığı Bırakıp Osmanlıya Vezir Olmak (1)
Dr. Vehbi Kara
- 663
Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde kazanılmış en büyük deniz zaferimizdir. Bu vesile ile hem Büyük Amiral Barbaros Hayrettin Paşa’yı hem de onun çok önemli bir vasfını anlatmaya çalışacağım. Yıldönümünü henüz yaşadığımız bu savaşa bir bakalım.
Mataban Denizi de denilen İon denizinin kuzeyinde ve Adriyatik’in güneyinde yer alan Preveze Limanı önünde dillere destan bir savaş gerçekleşmişti. Papa 3. Paulus’un çabaları ile bir araya getirilmiş Haçlı Donanmasına Amiral Andrea Doria kumanda ediyordu. Fakat Osmanlı kaptanları ve leventleri Barbaros Hayrettin Paşa’nın yönetiminde Haçlı donanmasını mahvı perişan etmişti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz’de Osmanlıya kafa tutacak bir donanma kalmadı ve deniz hâkimiyeti sağlanmış oldu.
Müslümanların Hac yolunu kapatıp zarar veren ve haraca boğan İspanyol, Venedik ve Ceneviz donanmalarına hadlerinin bildirilmesi gerekiyordu. 1537'de, büyük bir Osmanlı donanması önce Venediklilerin elinde bulunan Sire, Egine, Aniye, bara, İstendil, Kerpe, Çoban ve Nakşa adalarını fethederek Nakşa Dukalığını ortadan kaldırdı. Daha sonra yine Venediklilerin elinde bulunan Korfu Adasını kuşattı ve bir İspanyol toprağı olan İtalyan çizmesinin güney ucundaki Calabria’yı vurdu.
Akdeniz’de İslam hâkimiyetinden rahatsız olan Papa, Şubat 1538'de, Barbaros Hayreddin Paşa'yı durdurmak için bir Haçlı donanması kurmayı başarmıştı. Bu güne kadar emsali görülmemiş büyük bir donanma Osmanlı Devletini tehdit ediyordu.
Barbaros Hayrettin Paşa’nın komutası altında 122 kadırga ve galyot ile 12.000 levent vardı. Papalık donanması ise çok daha büyük olup 112 kadırga, 50 kalyon ve 140 barka olmak üzere 300’den fazla (bazı kaynaklara göre 600 savaş gemisi) ve 60.000 asker bulunuyordu.
Haçlı donanmasının kumandanı, o sıralar Kutsal Roma Cermen İmparatoru Şarklen’in hizmetinde olan Cenevizli Amiral Andrea Doria idi.
Haçlılar önce Preveze kalesi yakınlarında karaya asker çıkarmayı denedi. Ancak peş peşe kayıp vermesi üzerine Korfu adasına çekildiler. O esnada Barbaros, Kefalonya adasını fetih ile meşguldü. Burayı aldıktan sonra Preveze’ye gelmişti.
Şafak sökerken Türklerin üzerine doğru geldiğini gören Doria çok şaşırmıştı. Turgut Reis, 6 büyük galyotla beraberdi ve sol kanat kıyıya iyice sokulmuştu. Sayıca az Osmanlı kuvvetlerinden böylesine cesur bir saldırı beklemeyen Doria, ancak 3 saat sonra demir almak ve savaşa hazır olmak için emir verebildi.
Rüzgârın olmaması Doria'nın zararınaydı. Zira muazzam silahlara sahip Venedikli devasa sancak gemisi rüzgârsızlık yüzünden kıyıdan açıkta hareketsiz kalmıştı. Haçlı gemileri Sancak Gemisi Galeone di Venezia'nın yardımına koşmak için çabalarken, Osmanlı kadırgaları tarafından etrafı sarılan gemi, çetin bir çarpışmada ele geçirilmişti.