Oruç Reis ve Bahriyenin yeniden yapılandırılması (1)

Ticaret gemilerinde yaklaşık 15 yıl çalıştım. Bu sürenin ilk iki yılı hariç tamamında gemi kaptanlığı yaptım. Bizim gemilerimizde kaptana “süvari bey” denir lâkin bazı gemiciler bana “beybaba” diyordu. Bunun sebebini bilmiyordum lâkin yıllar sonra anladım ki “beybaba” ismi donanma subaylarına verilirmiş.

Peki, beybaba ismi nereden gelir onu hiç düşündünüz mü? Bu yazıda hem bunu anlatmak hem de Türklerin yetiştirdiği en büyük gazilerden Oruç Reis’ten bahsetmek istiyorum.

Oruç Reis, Baba Oruç diye bilinir ve Barbaros kardeşlerin en cengâveridir. Ağabeyi İshak ve en küçük kardeş olan İlyas ile beraber savaşlarda şehit düşmüşlerdir. Osmanlı devletine Kaptanı Derya olan Hızır Hayrettin Paşa ise bu meşhur kardeşlerin üçüncüsüdür.

Barbaros Kardeşler, Midilli’de doğmuştur ve bir Osmanlı Sipahisi çocuklarıdır. Hızır Reis teknesi ile yakın yerlerde ticaret yaparken gözü pek olan Oruç Reis, daha uzaklara yelken açmış Trablusşam’a (Beyrut) gitmeye karar vermişti. Fakat yolda Rodos şövalyelerinin güçlü gemileri ile karşılaşmıştı. Çok kanlı bir savaştan sonra yaralı olarak esir düştü. Küçük kardeş İlyas ise bu savaşta şehit düşmüştü.
Oruç Reis önce zindana atıldı sonra da Rodos gemilerinde “forsa” olarak çalışmaya başladı. Hızır Reis ağabeyini kurtarmaya çalışmışsa da buna bir türlü muvaffak olamamıştı.

Fakat Oruç Reis bir fırsatını bulup fırtınalı bir günde forsa olarak çalıştığı gemiden kaçmayı başarmıştı. Antalya’da yine bir Türk kaptanı olan Ali Reis’in gemisine ikinci kaptan olmuş o sırada Memluk Türklerinin hâkim olduğu İskenderiye şehrine gelmiş onun hizmetine girmişti. Mısır Hakanı, Oruç Reis’e 16 pare gemi yaptırmış ve emrine vermişti. Lâkin Rodoslular büyük bir donanma ile Oruç Reis’i İskenderun Payas’ta yakalamış hatta gemilerini yakmış, fakat kendisini yakalayamamışlardı. Oruç Reis esaretin ne derece zor bir iş olduğunu gayet iyi biliyordu.

Daha sonra Manisa’da Osmanlı valisi olan Şehzade Korkut’un emrine girdi. İki teknesi ile birlikte haçlı gemileri ile amansız bir savaşın içine girdi. Çok büyük başarılara imza atarak Midilli’ye geri döndü. Lâkin Osmanlı devletinde küçük kardeş Yavuz Sultan Selim Han tahta oturmuştu ve Şehzade Korkut’un peşine düşmüştü. Bu yüzden Midilli’de kalamadı ve yeniden denize açıldı.

Yine Haçlı gemilerini vurmuş ve büyük ganimetlerle İskenderiye’ye gelmişti. Mısır Hakanının huzuruna çıktı ve gemilerini Rodoslulara yaktırdığı için kendini affettirmeye muvaffak oldu. Bu arada Hızır Reis, Şehzade Korkut ile olan yakınlığından dolayı Osmanlı ile ters düşmemek için Midilli’den ayrılmaya karar vermişti. Ağabeyi Oruç Reis’le Tunus’taki Cerbe Adasında buluştu ve birleşerek Tunus Sultanından Halkul Vad limanını kiraladılar.

İki kardeş, Akdeniz’de o zamana kadar Müslümanlara aman vermeyen Rodos, Venedik ve İspanyol Korsanlarına karşı başarılı bir şekilde savaşmaya başladılar. Bu arada Engizisyon Mahkemelerinde dininden dönmedikleri için Müslümanlar diri diri yakılıyorlardı. Binlerce Müslüman’ı, hatta Yahudi’yi İspanyol zulmünden kurtaran Barbaros Kardeşler, en büyük ağabeyleri İshak ile beraber Cezayir’e gelmişlerdi. Buradaki İspanyollar Müslüman halka zulmediyordu. Bazı şehirleri İspanyollardan kurtaran Barbaros Kardeşler, bütün Müslümanların gözbebeği olmuşlardı. Onlara göre bu kahraman Türkler denizde ve karada savaşmayı çok iyi biliyor yıllardır esir oldukları Hıristiyanlara karşı durmasını biliyorlardı.